120 000 szczęśliwych panien młodych.
Darmowe próbki.
Obsługujemy co trzeci ślub w Polsce.
Prezenty na każdą okazję
Ekspresowy czas realizacji
500 000 szczęśliwych klientów
Zaproszenia ślubne

Nazwiska w zaproszeniach ślubnych - odmieniać czy nie?

obrazek autora Izabela | 30 lipca 2018

Jak odmieniać nazwiska w zaproszeniach?

Odmieniać czy nie odmieniać? Oto jest pytanie! ☺ Kwestia odmiany nazwisk to odwieczny dylemat i problem wielu przyszłych Panien Młodych, które zamierzają wkrótce rozpocząć wręczanie zaproszeń na swój ślub. Swoje wątpliwości często próbują rozwiać na wielu forach internetowych lub grupach ślubnych, ale czy w tych miejscach znajdą właściwą odpowiedź? W internecie aż roi się od pseudo-ekspertów językowych i nie warto kierować się jedynie zdaniem drugiej, często wprowadzającej w błąd, osoby (której de facto nie znamy). Jedni mówią – nie odmienia się, drudzy- mojego nazwiska się nie odmienia, a trzeci – wszystkie polskie nazwiska powinno się odmieniać.

Kto ma rację? Jak to w końcu jest?

Jako magister filologii polskiej nie mogłam przejść obojętnie wobec tych częstych problemów i pragnę raz na zawsze rozwiać Wasze wątpliwości. Zapraszam więc do artykułu!

Błędy w odmianie nazwisk

Już na samym początku chcę uprzedzić pytania i rozterki – WSZYSTKIE POLSKIE NAZWISKA NALEŻY ODMIENIAĆ. Jest to pierwsza ważna zasada, którą należy zapamiętać ☺ Powinniśmy więc starać odmieniać zawsze, jeśli jest to tylko możliwe językowo. Polscy, uznani językoznawcy przyjmują jedyne, właściwe stanowisko w tej kwestii. Warto również w razie wątpliwości zasięgnąć porady na stronie Poradni Językowej PWN, dodatkowo wg Słownika Języka Polskiego PWN – „ogólne zalecenie dotyczące odmiany nazwisk polskich i obcych jest następujące: jeśli tylko jest możliwe przyporządkowanie nazwiska jakiemuś wzorcowi odmiany, należy je odmieniać.”

Język polski jest językiem fleksyjnym (przecież idziemy do Nowaka, a nie do Nowak), a to oznacza, że m.in. imiona i nazwiska podlegają deklinacji – czyli odmianie przez przypadki. Czasownik „zapraszać” łączy się z biernikiem (Kogo? Co?) i przez ten przypadek powinny być odmieniane nazwiska na zaproszeniach ślubnych. Należy to zrobić właściwie, aby nasze zaproszenie było w zgodzie z zasadami języka polskiego. Nie zdawaj się na niedoinformowane osoby czy indywidualne preferencje, bo „głupio to brzmi” – gramatyka języka polskiego jest niepodważalnym i właściwym wyborem, na który zawsze się możesz odwołać. Zwłaszcza kiedy babcia Zosia lub ciocia Krysia lekko się skrzywią, dostając zaproszenie z odmienionym nazwiskiem ☺

Tak jak kiedyś stwierdził Michał Rusinek, postać powszechnie znana i ceniona w gronie literaturoznawców, poetów i językoznawców:

Podobno ludzie wolą, gdy ich nazwisk się nie odmienia. Czują się wówczas poważniej traktowani, jakby nieodmienność dodawała oficjalności. I powodowała, że nazwisko stawało się słowem ważniejszym od słów zwykłych, podlegających władzy gramatyki. Słowem niezwykłym. Tak jak i my jesteśmy niezwykli. I chcielibyśmy nie podlegać żadnej władzy.

Niestety, ale prawdą jest, że wiele osób nie lubi, kiedy odmieniamy ich nazwisko. Niektórzy uważają to wręcz za błąd, twierdząc, że „ich nazwiska się nie odmienia”. W takich sytuacjach, należałoby zapytać: jaka zasada gramatyczna o tym mówi. Świetny matematyk oraz aforysta Hugo Steinhaus powiedział tym, którzy nie życzyli sobie odmieniania ich nazwiska: Pan jest właścicielem swojego nazwiska tylko w mianowniku liczby pojedynczej. Pozostałymi przypadkami rządzi gramatyka!.

Nie sposób się z tym nie zgodzić! ☺

Powtórzę raz jeszcze: należy odmieniać nazwiska i nawet, jeśli boimy się, że zrobimy to źle, to moim zdaniem lepiej się pomylić, ale spróbować. Zrobisz to niepoprawnie? Trudno, nie myli się ten, kto nic nie robi! Przynajmniej będzie widać, że próbowałaś oraz że znasz zasady języka polskiego. Zaproszenie ślubne jest formą oficjalną i wstyd wykazać się ignorancją językową ☺

A propos odmiany przez przypadki i wspomnianego już wcześniej Michała Rusinka, należy tu jeszcze przytoczyć śmieszną anegdotę, którą kiedyś opowiedział w wywiadzie:

To historia dość znana, ale muszę ją przypomnieć. Zadzwoniła do mnie kiedyś pani z banku i zapytała, czy rozmawia „z panem Michałem Rusinek”. Odpowiedziałem uprzejmie, że tak, ale ja się deklinuję. Na co ona: „A, to przepraszam. Zadzwonię później”. ☺  

Skoro już zostało ustalone to, że należy nazwiska odmieniać przez przypadki, na pewno większym problemem jest dla Ciebie to, jak to zrobić poprawnie. Na pewno nieprzypadkowo (nomen omen) trafiłaś na ten artykuł, więc interesuje Cię ta tematyka, a to dobrze o Tobie świadczy ☺. Postaram się wszystko wyjaśnić, najprościej jak się tylko da. Zaczynamy!

Wbrew pozorom odmiana nie jest wyjątkowo trudna oraz skomplikowana, a przy odmianie na zaproszeniach ślubnych, powinniśmy się kierować kilkoma zasadami:

Zasady odmiany imion i nazwisk na zaproszeniach ślubnych

Wszystkie imiona polskie powinny być odmieniane (jedyny wyjątek: Beatrycze). Imiona odmieniamy, korzystając z wzorca odmiany wyrazów pospolitych o podobnie zakończonym temacie.

Łatwe? Łatwe! To teraz przechodzimy do nazwisk! ☺

przykład szablonu zaproszenia na ślub

(https://z-milosci.pl)

Zawsze odmieniamy nazwiska żeńskie zakończone na -a

Przykłady:

-a (Fonda, Fondę, Fondzie itd.)

-ska (Łebska, Łebskiej, Łebską itd.)

-cka (Pływacka, Pływackiej, Pływacką itd.)

-dzka (Grodzka, Grodzkiej, Grodzką itd.)

-ewa (Kostrzewa, Kostrzewie, Kostrzewę itd.)

-owa (Nowakowa, Nowakowej, Nowakową itd.)

-ówna (Iłłakowiczówna, Iłłakowiczównę, Iłłakowiczównie itd.)

-anka (Kotulanka, Kotulance, Kotulankę itd.)

Zawsze odmieniamy nazwiska męskie zakończone na:

-a (Fonda, Fondę, Fondzie itd.)

-ski (Łebski, Łebskiego, Łebskiemu itd.)

-cki (Pływacki, Pływackiego, Pływackim itd.)

-dzki (Grodzki, Grodzkiego, Grodzkim itd.)

-ewa (Kostrzewa, Kostrzewie, Kostrzewę itd.)

-owy (Marcowy, Marcowym, Marcowego itd.)

Nazwiska zakończone spółgłoską

Odmieniamy w przypadku mężczyzn, u kobiet jednak pozostaje taka sama forma, np.:

Kasia Tusk, Kasi Tusk, Kasię Tusk ALE Jan Tusk, Janowi Tuskowi, Jana Tuska

Kinga Rak, Kindze Rak, Kingę Rak ALE Krystian Rak, Krystianowi Rakowi, Krystiana Raka

Takie nazwiska u kobiet oczywiście podlegają odmianie, nie posiadają jednak końcówki fleksyjnej, tak więc zwyczajowo mówi się, że zostają nieodmienione. Mówiąc prościej – ich forma się nie zmienia. Jednak nazwisko samo w sobie jest odmienne, ponieważ w liczbie mniej lub u mężczyzny zmienia swoją formę

Nazwiska zakończone samogłoską

Ogólna zasada:

– Zakończone na -a, -o odmieniają się jak rzeczowniki pospolite np.

Kapusta – Kapustę, Kościuszko – Kościuszkę

– Zakończone na -e, -i, -y odmieniają się jak przymiotniki np.

Lange – Langego, Hrabi – Hrabiego

-Zakończone na spółgłoskę, odmieniają się jak rzeczowniki pospolite żywotne np.

Nowak – Nowaka

Oczywiście kobiece nazwiska zakończone na inną spółgłoską niż -a są nieodmienne:

Karolina Krywko, Karolinie Krywko, Karolinę Krywko ALE Piotr Krywko, Piotrowi Krywce, Piotra Krywkę

Nazwiska dwuczłonowe

W przypadku kobiet, jeśli oba nazwiska są zakończone na -a, to odmieniamy oba człony:

Marta Talipska-Morawska: Martę Talipską-Morawską, Marcie Talipskiej-Morawskiej itd.

Jeśli tylko jeden człon kończy się na -a , wtedy tylko on podlega odmianie:

Walewicz-Górna; Walewicz- Górną; Walewicz- Górnej itp.

W rodzimych nazwiskach dwuczłonowych u mężczyzn, odmieniamy oba człony: Boya-Żeleńskiego, Lehra-Spławińskiego.

UWAGA: Jeśli natomiast pierwszy człon nazwiska złożonego jest dawnym herbem lub przydomkiem, pozostaje nieodmieniany:

Krzysztof Korwin-Mikke: Krzysztofa Korwin-Mikkego, Krzysztofowi Korwin-Mikkemu

Nazwiska w liczbie mnogiej

-Nazwiska zakończone w mianowniku l.p. na spółgłoskę oraz na samogłoski –a, -e, -o, otrzymują końcówkę –owie i odmieniają się jak rzeczowniki.

Nowak – Państwo Nowakowie (zapraszam Państwa Nowaków)

Wajda – Państwo Wajdowie (zapraszam Państwa Wajdów)

-Nazwiska o formie przymiotnikowej otrzymują końcówkę i//y i odmieniają się jak przymiotniki Kowalski- Kowalscy (zapraszam Państwa Kowalskich)

Borowy – Borowi (zapraszam Państwa Borowych)

Istnieją nazwiska, które w bierniku liczby mnogiej mogą przyjmować dwie formy, są to nazwiska zakończone na -er, można zachować tu zasadę ruchomego -e, podobnie jak w przypadku odmiany rzeczowników pospolitych.

np. Cukier, – Cukierów lub Cukrów

– Nazwiska o postaci rzeczowników pospolitych mają dwa wzorce odmiany np.

Gołąb 

– Gołąbowie albo Gołębiowie 

– Gołąbów albo Gołębiów

Niuanse

Oczywiście na pewno pojawią się pewne niuanse oraz problemy. Mimo wszystko nie powinnyśmy się bać odmiany i korzystania z dostępnych nam źródeł. W Internecie istnieje mnóstwo specjalnych stron, przeznaczonych do odmiany, lecz zawsze warto znać chociaż podstawowe zasady i starać się nimi się kierować.

Odmieniajmy! ☺

Autor: Izabela

Może Ci się spodobać