Przysięga małżeńska – co warto o niej wiedzieć i jak stworzyć własną?

AUTORZY: Anetta Szymanek oraz Marta Andrearczyk

Każdy, kto uczestniczył w ceremonii zaślubin wie, że narzeczeni oprócz podpisania dokumentów, które są dowodem zawarcia związku małżeńskiego zarówno w kościele jak i przed urzędnikiem państwowym, wypowiadają określone z góry teksty zwane potocznie przysięga małżeńską. Z punktu widzenia prawa małżeństwo zawarte jest po podpisaniu dokumentów. Sama głośno wypowiedziana przysięga czy oświadczenie woli (ślub cywilny) ma raczej znaczenie etyczne i moralne. A może też chodzi o to, że słowa wypowiedziane nabierają mocy 🙂

Przysięga małżeńska w kościele

Kościoły chrześcijańskie, niezależnie od obrządku, mają podobną formułę słów przysięgi małżeńskiej. Najpierw narzeczony, a potem narzeczona powtarzają za księdzem:

„Ja, Karol/Joanna biorę sobie Ciebie Joanno/Karolu za żonę/męża i ślubuję Ci miłość, wierność i uczciwość małżeńską oraz to, że Cię nie opuszczę aż do śmierci. Tak mi dopomóż Pani Boże Wszechmogący w Trójcy Jedyny…” (ciąg dalszy zależnie od obrządku kościoła – inaczej będzie w prawosławnym, inaczej w ewangelickim itd.)

To bardzo krótki i nieskomplikowany tekst, dlatego dość irytujące wydaje się, że młodzi powtarzają go za księdzem cedząc po dwa słowa. Przez niektórych jest to odbierane jako bardziej doniosłe, wręcz patetyczne a przez to ważniejsze…? Dla innych denerwujące, ale tak to już jest i nic tego nie zmieni. Czyżby? Po pierwsze możecie poprosić księdza, że chcecie sami (bez podpowiadania) wypowiedzieć słowa formuły przysięgi. Nie spowoduje to przecież, że będzie ona mniej ważna, a zabrzmi bardziej naturalnie i szczerze. Przygotowując się do zawarcia małżeństwa państwo młodzi powinni być świadomi na co się decydują i takie publiczne przyrzeczenie nie powinno sprawić im trudności.

Do przewidzianych prawem kościelnym formuł po uzgodnieniu z rozsądnym księdzem można dodać inne przyrzeczenia, bardziej osobiste, związane z sytuacja życiową czy zdrowotną, pasjami małżonków czy coś zupełnie innego. Na pewno nie spowoduje to nieważności przysięgi, a będzie elementem szczególnym, nadającym uroczystości indywidualnego charakteru.

Przysięga małżeńska przed urzędnikiem państwowym

Bez względu na to czy uroczystość odbywa się w Urzędzie Stanu Cywilnego czy w plenerze zasada jest taka sama. Regułka wypowiadana za urzędnikiem jako oświadczenie woli, dzielona na krótkie frazy:

„Świadomy/a praw i obowiązków wynikających z założenia rodziny, uroczyście oświadczam, że wstępuję w związek małżeński z… (imię i nazwisko) i przyrzekam, że uczynię wszystko, aby małżeństwo nasze było zgodne, szczęśliwe i trwałe” To bardzo oficjalny, ogólny i rzec można zachowawczy tekst. Podobnie jak w przypadku przysięgi kościelnej można zapytać urzędnika o możliwość dodania swoich osobistych przyrzeczeń. Jednak w większości można spotkać się z oporem z uwagi na określone przepisy prawa cywilnego i rodzinnego, jasno regulujące te formy postępowania. Można spróbować samodzielnie wypowiedzieć słowa przyrzeczenia bez podpowiadania przez urzędnika, o ile przepis prawa na to pozwala. Często jednak stres powoduje, że młodzi wolą zdać się na przyjęte zasady.

Czy w Polsce można stworzyć własną przysięgę?

Nie można zmienić tekstu przysięgi małżeńskiej, ale można dodać do niej coś od siebie. Zarówno w kościele, jak i w Urzędzie Stanu Cywilnego, żeby móc cokolwiek dodać do przysięgi, potrzebna jest zgoda księdza/urzędnika. Jeżeli otrzyma się zgodę, to po wypowiedzeniu całości przysięgi ślubnej w niezmienionej wersji, można dodać coś od siebie.

Jeżeli nie wystarczy Wam takie krótkie dodanie osobistego pierwiastka do przysięgi, może warto rozważyć opcję ślubu humanistycznego, bo w takim przypadku można stworzyć zupełnie od podstaw swoją, wyjątkową i personalizowaną przysięgę ślubną. Niestety ślub humanistyczny nie ma mocy prawnej i związek należy potwierdzić dodatkowo ślubem cywilnym w USC.

Istnieje prostsze rozwiązanie, aby przysięga nabrała dla nas bardziej osobistego charakteru. Wystarczy zmienić sposób myślenia i osobiście wytłumaczyć i rozwinąć sobie znaczenie przysięgi. Możecie zrobić to wspólnie, podczas rozmowy, możecie także zdecydować się na list do drugiej połówki. Warto zrobić to przed ślubem, bo dzięki temu będziecie mieli możliwość jeszcze pewniej wypowiedzieć słowa przysięgi, a druga osoba dokładnie będzie wiedziała, co obiecujecie jej wypowiadając formułkę przysięgi.

Przykładowa i mocno osobista analiza kościelnej przysięgi ślubnej

Ja, biorę Ciebie…

Dziś, jutro, za miesiąc, za rok, zawsze wybiorę Ciebie. Niezależnie od tego, co przyniesie życie, na zawsze będziesz moim wyborem. Świadomie i pewnie decyduję się na związek z Tobą.

Za męża.

Za najważniejszego mężczyznę mojego życia. Za przyjaciela, za osobę, z którą jest mi dobrze, nawet kiedy milczymy. Za osobę, na której ja mogę polegać i ona może polegać na mnie bezwarunkowo. Za osobę, której obiecuję być przyjaciółką, kochanką, wsparciem.

I ślubuję Ci…

Miłość.

Tu należy się zastanowić, czym jest dla Was jest miłość?

Bezwarunkowe wsparcie, bliskość, zaufanie, seksualność, uśmiech, emocje lepsze i gorsze, troskę, szacunek, rozwój, rodzina, rodzicielstwo, zakochanie, pożądanie, gotowość do rozmowy na każdy temat, do wspólnej walki z problemami, wspólne dążenie do postawionych celów, itd.

Wierność.

Czym jest wierność? Jaką wierność gwarantujesz i jakiej oczekujesz od męża/żony. Czy dotyczy ona tylko seksualności, a może ma o wiele większy wymiar.

Dla mnie wierność ma o wiele szersze znaczenie, dla mnie to stawanie zawsze po stronie swojego współmałżonka. Wierność to także, niewyciąganie na forum Waszych problemów. Nie mam tu oczywiście na myśli, problemów, z którymi sobie sami nie radzicie, a raczej, np. kłótni przy osobach postronnych lub rodzinie. Wierność to także wspólne priorytety i wspólny front, np. w wychowaniu dzieci.

I uczciwość małżeńską.

Że nie oszukam, nie wykorzystam, nie okłamię, że w codziennym życiu będziemy dzielili się obowiązkami, że będziesz mógł/mogła na mnie liczyć, że zawsze będę odpowiedzialny za Ciebie i Twoje uczucia. Że zawsze będę do Twojej dyspozycji, że powiem, jeśli będę czuła się źle, jeśli mnie zranisz, że tego samego oczekuję w zamian, ponieważ chcę Cię dobrze rozumieć i sprawić, żeby nasz związek stale się rozwijał.

Oraz że Cię nie opuszczę aż do śmierci.

Zawsze i wszędzie, do końca moich dni wybiorę Ciebie i będę gotów powtórzyć słowa przysięgi. Pomimo wszystkich trudności i gorszych dni, pomimo tego, że może łatwiej byłoby się spakować i powiedzieć odchodzę. Zawsze przypomnę sobie, co przysięgałam i będę dbała o naszą relację, bliskość, zawsze będziesz mógł na mnie liczyć, nigdy nie zamknę się na Twoje uczucia i zawsze będę chciała stawiać czoła przeciwnościom losu właśnie z Tobą. Z Tobą chcę milczeć i rozmawiać i to z Tobą mam nadzieję doczekać wnuków i jak najdłużej móc cieszyć się naszą bliskością. W zdrowiu i w chorobie.

Tak mi dopomóż Panie Boże Wszechmogący w Trójcy Jedyny i Wszyscy Święci.

Dla mnie to trochę jak prośba do siły wyższej, żeby pomogła wytrwać w tych wszystkich obietnicach. Uważam jednak, że to głównie w naszych rękach leży to, aby nasze małżeństwo było szczęśliwe i trwałe, ponieważ to my sami jesteśmy odpowiedzialni za swoje czyny.

Pamiętajcie, że słów przysięgi nie musicie powtarzać po księdzu/urzędniku. Możecie wypowiadać je z pamięci. Jednak jeśli boicie się, że ze stresu zabraknie Wam słów – lepiej pozostać przy tradycyjnej wersji.

Pamiętajcie, żeby w trakcie wypowiadania przysięgi patrzeć sobie w oczy i się uśmiechać. To najważniejszy moment tego dnia i nie można będzie go powtórzyć. Mówcie pewnie, wyraźnie i głośno. Wcale nie jest to takie łatwe, kiedy głos łamie się ze wzruszenia, jednak jeśli przećwiczycie w domu słowa przysięgi i zrozumiecie je po swojemu, będzie Wam o wiele łatwiej opanować drżenie głosu i zdecydowanie wypowiedzieć przysięgę.

Należy pamiętać, że przysięga to nie tylko piękne i wzniosłe słowa, ale także konkretne obowiązki, które przyrzekamy wypełniać przez całe życie.

Przysięga małżeńska a ślub humanistyczny

Ponieważ ślub humanistyczny zawierany jest na dowolnych zasadach, uzgodnionych wspólnie przez państwa młodych i mistrza ceremonii nie ma tu żadnych ograniczeń. Wasz ślub – wasz pomysł. Może więc warto zorganizować sobie taki właśnie ślub, który będzie w pełni spersonalizowany, a formalności krótko i mniej uroczyście załatwić w kościele czy w USC, ponieważ ślub humanistyczny nie ma żadnych konsekwencji prawnych.

Ze względu na kryzys w kościele i dążenie do spersonalizowanych przysiąg tego rodzaju śluby stają się coraz bardziej popularne.

Jak stworzyć własny tekst przysięgi małżeńskiej?

Wzruszenie, jakie towarzyszy młodym przy wypowiadaniu słów przysięgi małżeńskiej może spowodować, że słowa więzną w gardle albo zapominamy wyuczonego tekstu. Dlatego można użyć tekstu, który spiszemy sobie na kartce albo użyjemy konspektu swojego przyrzeczenia. Oczywiście wypowiedź bez kartki wygląda bardziej naturalnie, ale wszyscy zrozumieją, gdy sobie pomożemy. Czasem może to być list, który odczytamy swojej drugiej połowie. Zawsze będzie to wyznanie miłości, przywiązania, przyjaźni, oddania i wzajemnego wsparcia. Powinno być ono skierowane wprost do swojego przyszłego męża/ żony i powinno być szczere. Nie muszą to być patetyczne wypowiedzi, mogą dotyczyć zwykłych codziennych spraw, ale muszą być zawsze bardzo wyjątkowe i wypływające z głębi serca. Nie ma tu uniwersalnych tekstów ani zasad. To wasza przysięga i wasze serca muszą same ją stworzyć. Mogą to być słowa obietnic i podziękowań. Mogą być lekko humorystyczne, ale nie kpiące.

Pamiętać tez trzeba, że miejsce, które wybieracie na ceremonię ma też swój klimat i powinno mieć dla was szczególne znaczenie. A przysięga tam wypowiedziana będzie miała specjalną moc.

„Będę zawsze Twoim przyjacielem… cokolwiek się stanie możesz na mnie liczyć…Bóg postawił Ciebie na mojej drodze i to zmieniło moje życie, dziękuję Bogu i Tobie…Długo czekałem na osobę, która podzieli moje pasje i nie będzie mnie ograniczać…Obiecuję Ci co niedziele robić najlepszą jajecznicę z pomidorami, którą tak lubisz…Chodziłem ciemną doliną, a Ty zapaliłaś tam pochodnię…Każdy dzień z Tobą to przygoda, nikt nie będzie tak ważny w moim życiu… Dziękuję za cud stworzenia jakim są nasze dzieci, będę dla nich najlepszym ojcem jakim tylko potrafię, a dla Ciebie wsparciem… Możesz na nie liczyć w chwilach pięknych i trudniejszych, w morzu i w powietrzu…Kocham Cię i wierzę, że Ty mnie również. Nie pozwolę, żeby cokolwiek stanęło między nami, będę pielęgnować ten rajski ogród, do którego zaprowadził nas los, nawet gdy będę stary i pomarszczony…”