Ślub cywilny – koszt, formalności i przebieg.

Czy znasz wszystkie szczegóły dotyczące ślubu cywilnego? Planujesz może taki ślub w plenerze? Poniżej informacje prosto od prawnika:

W Polsce do 1993 roku z prawnego punktu widzenia zawarcie związku małżeńskiego dla swojej ważności musiało być zawarte przed urzędnikiem stanu cywilnego. Od 28 lipca 1993 zaczął obowiązywać u nas konkordat, czyli umowa międzynarodowa pomiędzy Rządem RP a Stolicą Apostolską regulująca zasady zawierania ślubów w kościele, które po załatwieniu odpowiednich formalności nabierają mocy w świetle przepisów polskiego prawa rodzinnego. Ślub taki nazywa się ślubem wyznaniowym konkordatowym.

Nie wszyscy jednak chcą albo mogą zawrzeć związek małżeński w kościele. Oprócz ateistycznego światopoglądu, względów organizacyjnych czy zaawansowanej ciąży może być inny osobisty powód np. jedno lub oboje przyszłych małżonkowie są po rozwodzie i mają już za sobą ślub w kościele.

Ciekawostką jest, że ślub można wziąć z pełnomocnikiem jednego z przyszłych małżonków.

Osoba zamierzająca zawrzeć związek małżeński:

1. Musi być pełnoletnia (w przypadku kobiet, które ukończyły 16 lat sąd może udzielić zgody na zawarcie małżeństwa przed osiągnięciem pełnoletności)

2. Nie może pozostawać w innym związku małżeńskim

3. Wykluczony jest związek osób spokrewnionych ze sobą w linii prostej (rodzice-dzieci-wnuki) oraz między rodzeństwem

4. Wykluczony jest związek osób spowinowaconych w linii prostej np. synowa/teść (w wyjątkowych przypadkach zgodę może wyrazić sąd) oraz osób pozostających w stosunku przysposobienia (adopcji).

5. Wykluczone jest zawarcie małżeństwa przez osoby całkowicie ubezwłasnowolnione.

6. W przypadku osób z niedorozwojem umysłowym lub w przypadku choroby psychicznej na zawarcie związku małżeńskiego musi wydać zgodę sąd.

Miejsce uroczystości:

1. Budynek Urzędu Stanu Cywilnego, gdzie znajduje się przygotowana na taką uroczystość sala.

2. Poza budynkiem USC – ślub w plenerze, w szpitalu, w domu, w więzieniu. Miejsce to musi gwarantować zachowanie uroczystej formy i bezpieczeństwo uczestników. Kierownik USC może odmówić udzielenia ślubu w wybranym przez was miejscu, jeśli uzna, że nie spełnia ono tych wymagań, co niestety się czasem zdarza (poza odmową w szpitalu i więzieniu).

   

Formalności i dokumenty przed ślubem:

Wizyta w wybranym przez przyszłych małżonków Urzędzie Stanu Cywilnego (nie obowiązuje tu żadna rejonizacja), w którym chcą zawrzeć związek lub w Urzędzie właściwym administracyjnie w przypadku ślubu poza budynkiem Urzędu. Celem tej wizyty jest uzgodnienie terminu i miejsca uroczystości, dopełnienie wszystkich formalności niezbędnych do zawarcia związku. Na taką wizytę należy zabrać ze sobą następujące dokumenty:

1. Dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport). Nazwiska świadków podaje się najpóźniej tydzień przed datą ślubu, ale wygodniej jest to zrobić od razu. Nie muszą oni jednak stawiać się w urzędzie wcześniej niż w dniu ślubu.

2. Zezwolenie sądu w przypadkach, gdy jest ono wymagane

3. Zezwolenie sądu i pełnomocnictwo w przypadkach zawierania ślubu przez pełnomocnika

4. Akty urodzenia sporządzone w Polsce lub zagraniczny odpowiednik aktu urodzenia, jeśli jest obywatelem RP urodzonym poza granicami, wraz z tłumaczeniem przez tłumacza przysięgłego lub konsula polskiego. Jeśli taka osoba była wcześniej w związku małżeńskim, potrzebny będzie zagraniczny odpowiednik aktu małżeństwa wraz z dokumentem, który potwierdzi ustanie albo unieważnienie małżeństwa albo dokumentem, który potwierdzi nieistnienie małżeństwa.

5. Jeśli jedna ze stron nie jest obywatelem RP musi złożyć dokument, który potwierdzi, że może zawrzeć związek małżeński według prawa, które obowiązuje w kraju, z którego pochodzi (dokument stwierdzający, że zgodnie z właściwym prawem ta osoba może wziąć ślub). Jeśli uzyskanie takiego dokumentu jest wyjątkowo trudne, czyli istnieją trudne do przezwyciężenia przeszkody (na przykład: w kraju pochodzenia jest wojna), sąd może zwolnić z obowiązku złożenia takiego dokumentu — wówczas sąd ustali, czy ta osoba może wziąć ślub. W takiej sytuacji należy mieć ze sobą orzeczenie sądu w tej sprawie. Osoba, która jest cudzoziemcem musi złożyć wniosek do sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania. Urząd może dodatkowo zażądać aktu urodzenia (wraz z tłumaczeniem). Jeśli cudzoziemiec pozostawał już wcześniej w związku małżeńskim jest zobowiązany przedłożyć odpis aktu małżeństwa z informacją o tym, że osoba nie jest już w tym związku małżeńskim (to jest z adnotacją o ustaniu, unieważnieniu albo nieistnieniu małżeństwa) lub odpis aktu małżeństwa z dokumentem, który potwierdzi ustanie lub unieważnienie małżeństwa albo dokumentem, który potwierdzi nieistnienie małżeństwa (wszystko przetłumaczone).

6. Złożenie i podpisanie przez obie strony zapewnienie o tym, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, które jest ważne sześć miesięcy.

7. Złożenie wniosku o udzielenie ślubu poza urzędem (jeśli taka opcja zostanie wybrana).

8. Dowód opłaty skarbowej za sporządzenie aktu małżeństwa (do zapłaty przelewem na konto urzędu lub w kasie na miejscu). Opłata taka wynosi 84 złote. Opłata za ślub na życzenie poza urzędem wynosi 1000 złotych, nie obowiązuje ona w przypadku ślubu udzielanego w więzieniu lub w szpitalu, gdzie przebywa ze względów zdrowotnych jedna ze stron.

9. Wniosek o skrócenie terminu oczekiwania na ślub. Ślub może odbyć się nie wcześniej niż miesiąc i jeden dzień po złożeniu oświadczeń o braku przeszkód do zawarcia małżeństwa i nie później niż sześć miesięcy po jego złożeniu. W szczególnych przypadkach kierownik USC może zezwolić na zawarcie małżeństwa przed upływem miesięcznego terminu. Jest to jednak możliwe tylko wtedy, gdy przemawiają za tym ważne względy. Pojęcie „ważne względy” nie jest nigdzie definiowane, choć przyjmuje się, że jest to np. ciąża, choroba jednego z narzeczonych lub najbliższego członka rodziny, nagły wyjazd za granicę itp. Przyczyny te muszą być potwierdzone odpowiednimi dokumentami lub zaświadczeniami, każda sprawa jest badana przez kierownika USC indywidualnie.

Kierownik USC może odmówić udzielenia ślubu lub skrócenia terminu jego udzielenia w formie decyzji administracyjnej, od której zainteresowanym służy w ciągu 14 dni od dnia jej doręczenia odwołanie do sądu rejonowego właściwego ze względu na siedzibę Urzędu Stanu Cywilnego o rozstrzygnięcie czy okoliczności przedstawione przez kierownika USC uzasadniają odmowę dokonania czynności.

Uroczystość ślubu cywilnego:

Ślub odbywa się w uzgodnionym wcześniej terminie i miejscu.

Państwo młodzi i świadkowie muszą mieć ze sobą dowody osobiste (lub paszporty) dla potwierdzenia tożsamości przez urzędnika.

Ślub cywilny polega na zgodnym (obojga przyszłych małżonków) oświadczeniu woli przed urzędnikiem państwowym, którym jest zwykle kierownik Urzędu Stanu Cywilnego lub wydelegowana przez niego osoba. Zawarcie małżeństwa musi odbywać się w obecności dwóch świadków. Podczas uroczystości państwo młodzi powtarzają słowa urzędnika:

„Świadomy/a praw i obowiązków wynikających z założenia rodziny, uroczyście oświadczam, że wstępuję w związek małżeński z… (imię i nazwisko) i przyrzekam, że uczynię wszystko, aby małżeństwo nasze było zgodne, szczęśliwe i trwałe”. Następnie młodzi jako symbol zawartego małżeństwa zakładają sobie wzajemnie obrączki i wraz ze świadkami podpisują akt małżeństwa. Potem urzędnik pyta o wybór nazwiska. Obie strony mogą nic nie zmieniać i pozostać przy swoich nazwiskach. Panna młoda może przyjąć nazwisko męża lub wybrać opcję nazwiska dwuczłonowego, kiedy do swojego panieńskiego dopisuje się jako drugi człon nazwisko męża. Tak samo pan młody, to zdarza się rzadziej, ale może przyjąć nazwisko żony. Nowe nazwisko może składać się maksymalnie z dwóch członów.

W przypadku pozostawania przy dotychczasowych nazwiskach państwo młodzi w tym momencie muszą zdecydować jakie nazwisko będą nosiły w przyszłości ich wspólne dzieci. W przeciwnym wypadku dzieci będą nosiły nazwisko dwuczłonowe (najpierw matki i dodane ojca).

Ślub odbywa się w języku polskim. W przypadku, gdy któraś ze stron lub świadków nie mówi po polsku konieczny jest tłumacz przysięgły lub biegły.

Urzędnik sporządza akt (podpisy, pieczęcie) i wydaje go nowo zaślubionym w jednym egzemplarzu.

Ślub cywilny w plenerze

Od 2015 wreszcie można przenieść uroczystość w inne miejsce niż USC. Od tego momentu śluby stały się naprawdę wspaniałe. Zarówno wybór miejsca jak i „scenografii” jest nieograniczony. Oczywiście wybrane miejsce musi myć zaakceptowane przez kierownika USC i spełniać względy bezpieczeństwa.

Zorganizowanie takiej uroczystości i przyjęcia wymaga doświadczenia i doskonałej organizacji. Jeśli nie chcecie przeżywać miliona stresów lepiej powierzyć to zadanie konsultantowi ślubnemu, który zadba o wszystkie szczegóły, co powoli spokojnie i bez nerwów przygotować się na ten szczególny dzień. Możecie poprosić o pomoc przyjaciół i rodzinę, ale pamiętajcie, że oni robią to w zasadzie grzecznościowo i niekoniecznie muszą znać wszystkie niuanse związane z taka imprezą. Nie wspominając o tym, że wciąż narzeczeni muszą koordynować całość, co zwłaszcza w ostatnim tygodniu przed ślubem może być bardzo męczące i stresujące.

Organizując ślub i wesele w plenerze, dotyczy to także przyjęcia w ogrodzie w stylu koktajlowym, należy zadbać o:

toalety, schronienie w przypadku deszczu oraz przed upałem, doskonale zorganizowany catering, odpowiednie nagłośnienie, miejsce do odpoczynku, zabezpieczyć teren przed zaśmiecaniem, uważać na niespodziewanych gości z okolicznych miejscowości chętnych zajrzeć do nas, świece i inne środki chemiczne zabezpieczające przed owadami (komary, muszki, muchy).

Zaproszenia i zawiadomienia na ślub cywilny

Zaproszenie na ślub cywilny w USC czy w plenerze niczym nie różni się od zaproszeń na ślub organizowany w kościele. Wpisujemy tam miejsce zawarcia związku, dokładnie wskazując adres. Dodatkowo (ale nie na zaproszeniu) można dołączyć mapkę dojazdu przy ślubie plenerowym.

Jeśli ślub cywilny ma być małą i skromną uroczystością zakończoną co najwyżej obiadem dla najbliższych i nie chcemy zapraszać nawet na sam ślub wielu gości, sprawdzonym chociaż kontrowersyjnym pomysłem jest rozesłanie po ślubie zawiadomień o zawarciu małżeństwa do wszystkich, których chcecie zawiadomić ALE JUŻ PO ŚLUBIE. Klucz jest w zasadzie taki jak przy zapraszaniu gości na wesele, tyle że bardziej ekonomiczny. W przeciwnym wypadku spotkacie się ze zdziwieniem, że zawiadomienie to nie jest zaproszenie, a w ogóle „jak to o ślubie? a wesele?!” Większość strzeli focha, bo ludzie wciąż u nas myślą kategoriami wesel na 300 osób w stylu zastaw się, a postaw się… Niestety do takiej formy trzeba dojrzeć, bo u Polsce to wciąż budzi zdziwienie i niepotrzebne dyskusje. W wielu krajach zachodnich jest to jednak normalne i mile widziane, każdy rozumie, że chcecie się podzielić swoją radością, a niekoniecznie wyprawiać wielki bal.